Kiezers zijn bij de lokale en provinciale verkiezingen van 13 oktober 2024 niet meer verplicht om te gaan stemmen. De oproepingsbrief wordt dus een uitnodigingsbrief: je wordt niet meer verplicht, maar uitgenodigd om te gaan stemmen.
Kan je niet gaan stemmen om bepaalde redenen (medische redenen, je moet werken etc, …) maar wil je toch graag je stem uitbrengen? Dan kan je in sommige gevallen toch stemmen door iemand anders een volmacht te geven.
Je hebt daarvoor een volmachtformulier en bijhorend attest nodig. De persoon die in jouw naam stemt, moet die documenten op de verkiezingsdag ook bij zich hebben.
Voorwaarden
Een Belgische kiezer kan alleen aan een andere Belgische kiezer een volmacht geven.
Een niet-Belgische kiezer kan zowel aan een Belgische als aan een niet-Belgische kiezer een volmacht geven.
- Je kan een volmacht geven aan iedere andere kiezer die voor dezelfde verkiezing stemrecht heeft als jij. De persoon die in jouw plaats stemt - jouw volmachtkrijger - moet dus ook stemrecht hebben voor alle verkiezingen waarvoor jij mag stemmen.
- De volmachtkrijger moet stemmen in het stemlokaal waar jij (de volmachtgever) moet stemmen en dit bij het stembureau dat op je uitnodigingsbrief staat.
- De volmachtkrijger kan per verkiezing slechts één stem bij volmacht uitbrengen. Op het ronselen van volmachten staat een gevangenisstraf en/of een geldboete.
- De volmachtkrijger moet het volmachtformulier, het attest ter staving van jouw afwezigheid, samen met jouw oproepingsbrief meebrengen naar het stemhokje.
Procedure
Stemmen bij volmacht kan in de hierna volgende gevallen:
| Gevallen van stemmen bij volmacht | ATTEST bij te voegen bij het VOLMACHTFORMULIER A95 (“DE VOLMACHT”) |
| 1. Je bent om medische redenen niet in staat om te gaan stemmen | Medisch attest |
| 2. Je bent om beroeps - of dienstredenen in het buitenland. | Attest van de werkgever met de bevestiging dat je op 13 oktober 2024 om beroeps- of dienstredenen niet kan stemmen. |
| 3. Je bent in het land, maar moet werken op de dag van de verkiezingen. | Attest van de werkgever met de bevestiging dat je op 13 oktober 2024 om beroeps- of dienstredenen niet kan stemmen. |
| 4. Je of iemand van jouw gezin – met wie jij samenwoont – oefent het beroep uit van schipper, marktkramer of kermisreiziger. | Attest (formulier A96 b) waaruit de uitoefening van het beroep blijkt, afgegeven door de burgemeester |
| 5. Je verkeert t.g.v. een rechterlijke maatregel in een toestand van vrijheidsbeneming | Attest van de directie van de strafinrichting – In dit geval ben je niet verplicht een volmacht te geven. |
| 6. Jouw geloofsovertuiging laat jou niet toe om te gaan stemmen | Attest van de religieuze overheid met de bevestiging dat u op 13 oktober onmogelijk naar het stembureau kan gaan. |
| 7. Je bent student die wegens studieredenen niet kan gaan stemmen | Attest van de directie van de instelling/ school waar je studeert |
| 8. Je verblijft tijdelijk in het buitenland om andere redenen dan hierboven vermeld (privé-redenen). | Attest (formulier A96 a) aanvragen bij de burgemeester of zijn gevolmachtigde en voegt bewijsstukken bij (vb. kopie vliegtuigticket, hotelvoucher, reservatie camping, bewijs van boeking, etc,…) |
De volmacht met een verklaring op erewoord is afgeschaft. Dit werd gebruikt wanneer een kiezer geen bewijsstukken kon voorleggen dat die in het buitenland zat. De verklaring op erewoord kan vanaf de eerstvolgende lokale verkiezingen niet meer gebruikt worden om een volmacht te geven. De enige mogelijkheid die het Kiesdecreet vermeldt, is het voorleggen van bewijsstukken.
Wat meebrengen
Op de verkiezingsdag brengt de volmachtkrijger de volgende documenten mee naar het stembureau waar de volmachtgever moet stemmen:
- het ingevulde en ondertekende volmachtformulier A95
- de eigen identiteitskaart
- de eigen uitnodigingsbrief (papieren versie)
- de uitnodigingsbrief van de volmachtgever
- het attest dat bewijst dat de volmachtgever niet zelf kan gaan stemmen
Volmachtkrijgers kunnen geen volmacht uitoefenen als ze enkel een digitale uitnodigingsbrief op het scherm van een smartphone tonen aan het stembureau.
In dat geval moeten deze kiezers een papieren versie van hun eigen oproepingsbrief en die van de volmachtgever om een volmacht te kunnen uitoefenen. Het stembureau brengt immers de volgende zaken aan:
- een datumstempel op de uitnodigingsbrief van de volmachtgever
- de vermelding ‘heeft volmacht gekregen’ op de uitnodigingsbrief van de volmachtkrijger.
