Patrick Van den Nieuwenhof, die geschiedenis studeerde aan de VUB, kreeg de historische microbe van zijn groottante, zelf gebeten door cultuur en geschiedenis. “Ze reisde ook veel. Haar dia’s en verhalen waren een dankbare inspiratiebron voor mijn spreekbeurten. Toen ik 10 was, nam ze me mee naar het Rijksarchief.”
Patrick werkt halftijds als zelfstandige binnen de erfgoedsector en is halftijds archivaris van onze gemeente sinds maart 2021. “Ik vertrek ’s morgens vroeg in Kontich en geraak vlot in Zaventem.”
“Een doorsnee werkdag? Daar zit veel variatie in: historisch opzoekwerk, het opruimen en inventariseren van het OCMW-archief, publiekswerking uitbouwen, bij de verenigingen aankloppen om hun archieven op te vragen, een digitale strategie uitwerken… Dat laatste is niet zo evident als het lijkt: je moet niet alleen documenten inscannen, maar ze ook goed benoemen en klasseren en opletten dat ze nog leesbaar zijn.”
Persoonlijke verhalen
“Sinds begin 2023 bevindt het archief zich in de Stationsstraat in Zaventem. Daar zit ik vlakbij de Bevolkingsdienst. Handig, zo kunnen we mensen die aan het loket naar hun stamboom vragen, makkelijk helpen.”
“Dankzij het archief kunnen we persoonlijke verhalen reconstrueren.” Zo kon Patrick een jongeman uit Brugge helpen die op zoek was naar een foto van zijn overgrootmoeder. De dame was overleden bij een treinramp. Patrick zocht in de registers van het college naar de goedkeuring van de concessie op haar begraafplaats en vond zo het graf, waarop toevallig een foto bleek te staan. Ook een dame van in de negentig die in het woonzorgcentrum verblijft, kon hij helpen in haar zoektocht naar haar voorouders uit de periode rond 1860.
Notarissen kloppen bij Patrick aan voor moeilijke erfeniskwesties. “Sinds het tv-programma ‘Erfgenaam gezocht’ is de vraag toegenomen.” Het archief bevat een schat aan informatie die resulteert in historische verhalen, met soms een heel persoonlijke impact. “Weduwen van verzetsstrijders hebben recht op compensatie. Om aan te tonen dat iemand verzetsstrijder was, duik ik in het privéarchief van de Belgische Nationale Beweging. Deze verzetsbeweging hield alle informatie over de verzetsstrijders bij en was vooral bezig met infiltraties om zo strategische informatie te kunnen doorspelen aan andere verzetsbewegingen die sabotages opzetten. Je vindt er ook het verhaal van Irène Vandaelen, die aan het einde van de oorlog als 16-jarige de geallieerden kon signaleren dat er nog maar weinig Duitsers zaten in Zaventem. Zo heeft ze het platbombarderen van Zaventem en heel wat burgerslachtoffers kunnen vermijden.” “Uit de aanwezigheidslijsten van de scholen tijdens de oorlogsjaren, kan je afleiden hoeveel en welke kinderen op de vlucht waren.”
Door mensen, voor mensen, maar vooral óver mensen
Burgers brengen ook zelf documenten naar het archief, zodat ze niet verloren zouden gaan. “Het archief wordt gemaakt door mensen, voor mensen, maar gaat vooral over mensen. Het is geen eenzijdig overheidsverhaal, het creëert openheid en is een graadmeter voor democratie. Als je informatie verbiedt, zoals in totalitaire regimes, kan je geen genuanceerd verhaal brengen.”
“Iedereen heeft een levensverhaal dat belangrijk is. Het is mijn ambitie om persoonlijke verhalen te reconstrueren en onder de aandacht te brengen en om mensen aan te spreken met leuke anekdotes. Dat kan zowel persoonlijk als tijdens erfgoedavonden, maar ook digitaal wil ik een aanbod creëren.”
Wil jij ook aan de slag bij gemeente Zaventem? Ontdek hier onze vacatures!
